je ZenchefOS-platform?
Waarom rentabiliteitsratio's berekenen?
Bij kleine horecabedrijven (0 tot 12 werknemers) gebruikt een kwart van de restauranthouders geen enkele ratio in het financieel beheer. Vaak door tijdgebrek, ingewikkelde berekeningen of het idee dat ze niet nodig zijn. Toch zijn deze cijfers onmisbaar om je werking te evalueren en bij te sturen voor een betere rentabiliteit.
Het opvolgen van ratio’s helpt je bijvoorbeeld:
- Daalt je brutowinst? Stel jezelf de juiste vragen:
- Is de economische situatie gunstig? Bespreek dit met collega’s in de buurt.
- Zijn je vaste lasten te hoog? Bereken je loonkostenratio.
- Zijn de prijzen van grondstoffen gestegen?
- De brutomarge is cruciaal in de horeca. Met lange werktijden moet je werk voldoende opleveren. Hoge marges zijn dus noodzakelijk.
- Is je productiviteitsratio zorgwekkend?
Komen klanten niet terug? Overweeg een systeem zoals Zenchef. Het analyseren van je campagnes zegt veel over hun impact.
5 belangrijke ratio’s om de winstgevendheid van je restaurant te meten
Overzichtstabel van de belangrijkste ratio's
De ratio voor vaste en vloeibare ingrediënten
Ingrediëntenratio = (aankopen + voorraadmutatie – verbruik door personeel en gratis consumpties) / omzet excl. btw incl. service
Deze ratio toont de verschillen in voorraad tussen de vorige en de huidige maand. Je houdt rekening met facturen van de huidige, vorige en volgende maand. Daarna trek je verbruik door personeel en gratis consumpties af.
Volgens Florian Poirson (oprichter CHR Consulting): “Het berekenen van deze ratio vraagt een degelijke factuur- en voorraadadministratie. Zo zie je precies wat er in vaste (eten) en vloeibare (drank) vorm verkocht is. Moderne kassasystemen en software maken dit eenvoudig door per gerecht of drankje te tonen wat verkocht is.”
De hoogste marges in de horeca komen vaak uit vast voedsel. Daarom is het cruciaal deze kosten onder controle te houden. Bars zien de verkoop van alcohol dalen en bieden steeds vaker eenvoudige gerechten aan, zoals charcuterie, kaas of snacks. Ze vragen weinig personeel en leveren hoge marges.
Lees meer over hoe je food cost berekent.
De loonkost-ratio
Loonkost-ratio = (lonen + sociale lasten) / omzet excl. btw incl. service
Volgens Florian Poirson: “De gemiddelde loonkost-ratio in Nederland ligt rond de 41%. In fastfoodzaken tussen 25 en 28%, en in gastronomische zaken kan dit oplopen tot 50%. Zit je lager, dan kan dat wijzen op gebrek aan servicekwaliteit. Zit je hoger, dan zijn er misschien te veel medewerkers, te hoge lonen of te lage omzet.”
Lees hier oe je arbeidskosten in de horeca berekent.
Om deze ratio gezond te houden, verbeter je de ergonomie en inrichting van je zaak om onnodige looproutes te vermijden.
Verhoog je marge door personeel op te leiden
Investeer in verkooptraining of taalcursussen voor je personeel, zeker in toeristische gebieden. “Een klant van mij stuurde ooit een medewerker naar een eendaagse cocktailtraining. Daarna begon hij aperitieven te verkopen, iets wat hij voordien nooit deed.”
In de keuken is het nuttig om chefs en hulpkoks te trainen in nieuwe technologieën. Zo verbeter je de kaart en verkort je de mise-en-place, wat marges verhoogt. Training helpt ook om personeel te behouden en verloop te verminderen.
Het doel? De productiviteit verhogen door het gemiddelde bestedingsbedrag per gast op te krikken met producten met hoge marges.
De productiviteitsratio
Productiviteitsratio = omzet excl. btw / aantal gewerkte uren
Bij een omzetdaling toont deze ratio of het probleem zit in de productiviteit of in het aantal personeelsleden. Een goede manager moet dat kunnen uitleggen. Deze ratio is vaak een eerste signaal.
Meer lezen over horeca kengetallen.
De Zenchef-ratio
Met Zenchef analyseer je je communicatiecampagnes via nieuwsbrieven en sociale media op het aantal gegenereerde reserveringen. De Zenchef-ratio is een uitstekend startpunt voor het opzetten van een loyaliteitsprogramma.
De gratis financiële performance calculator van Zenchef
Wil je je groeikansen ontdekken? Gebruik dan onze gratis calculator.
Naast een eenvoudige financiële audit biedt Zenchef een alles-in-één beheertool voor restaurants: online zichtbaarheid, reputatiebeheer, personaliseerbare websites, reserveringen en meer.
Hoe maak je een financieel dashboard voor je restaurant?
Een dashboard is meestal een Excel-bestand dat helpt om de rentabiliteit van je restaurant op te volgen en de financiële gezondheid te bewaken. Met verschillende prestatie-indicatoren en ratio’s krijg je een volledig overzicht van je werkelijke prestaties.
Waarom is een dashboard belangrijk voor je restaurant?
Een dashboard is een essentieel stuurinstrument. In de horeca helpt het te controleren of je restaurant winstgevend is en of je prestaties aansluiten bij je doelstellingen.
Het dashboard maakt oorzaken van lagere rentabiliteit zichtbaar, zoals nieuwe concurrentie, minder gasten of slecht voorraadbeheer. Zo kun je snel actie ondernemen.
Door het dashboard maandelijks bij te werken met de boekhouding en voorraad, behoud je een nauwkeurig overzicht. Daarmee anticipeer je op dalingen in omzet of bezoekers en kun je tijdig bijsturen.
Hoe bouw je je eigen restaurantdashboard?
- Stel duidelijke doelen: omzet, bezettingsgraad, klanttevredenheid en drempels.
- Kies de juiste KPI’s op basis van je type restaurant en strategie. Dat kunnen financiële, kwalitatieve of ROI-indicatoren zijn. Je kunt ook onze prestatiecalculator gebruiken.
Je kunt ook onze prestatiecalculator raadplegen.
Voorbeelden van KPI’s:
- Verzamel data uit: kassasysteem (POS), boekhouding, personeelsplanning, leveranciers en voorraadbeheer.
- Kies je tool: Excel of Google Sheets, Power BI of Tableau, of software met rapportage.
- Structureer je dashboard: overzicht, omzetanalyse, kostanalyse, personeelsprestaties en waarschuwingen (met kleuren rood, oranje, groen).
- Voeg grafieken toe: lijnen en staven voor trends, taarten voor verdelingen, meters voor ratio’s.
- Test & verbeter: analyseer maand na maand en verzamel feedback van je team.
Werk regelmatig bij: liefst automatisch via je POS of HR-systeem, en bewaar oude versies voor trendanalyse.
11 tips om je financiële rentabiliteit te verbeteren
1. Prijzen goed instellen en je menukaart optimaliseren
- Houd rekening met: grondstofkosten, vaste lasten, concurrentieprijzen, positionering, type keuken en klantprofiel.
- Gebruik methodes zoals de Omnes-regel of winstmarges/coëfficiënten.
2. Technische fiches maken
- Voor elk gerecht of drankje: presentatie, ingrediënten, hoeveelheden, kostprijs en verkoopprijs.
3. Je menu regelmatig herzien
- Analyseer: populaire & winstgevende gerechten = highlight; populaire maar lage marge = aanpassen; winstgevend maar niet populair = herschikken; verlieslatende = schrappen.
- Zorg ook voor een aantrekkelijke, overzichtelijke en eenvoudige menukaart. Te veel keuze leidt vaak tot hogere kosten, lagere marges en keuzestress bij de klant.
4. Voorraadbeheer optimaliseren
- Gebruik tools zoals Melba, Symbioz of Easilys.
- Goed voorraadbeheer voorkomt voedselverspilling, tekorten én hygiëneproblemen.
5. Onderhandelen met leveranciers
- Kies leveranciers zorgvuldig en onderhandel bij grote volumes of langdurige samenwerking voor betere prijzen.
6. Cashflow onder controle houden
- Gebruik tools zoals Agicap, Zenfirst of Pennylane.
- Schakel een boekhouder in voor: facturatie, btw-aangifte, loonkosten, winst & verlies, enz.
7. Gebruik restaurantsoftware
- POS (Zelty, Lightspeed, L’Addition…), personeelsplanning, hygiënebeheer (Traqfood, Kooklin), reserveringsbeheer, QR-menu’s & betaling.
8. Meer couverts via online reserveren
- Met Zenchef’s reserveringssysteem, beschikbaar 24/7, stijgt je bezettingsgraad en verminder je no-shows.
- 85% van de reserveringen gebeurt buiten de openingsuren. Dankzij automatisering bespaar je tijd en verhoog je je omzet. 50% van onze klanten ziet zijn omzet stijgen.
9. Versterk klantrelatie en loyaliteit
- Gebruik een CRM-systeem voor restaurants om voorkeuren bij te houden, persoonlijke communicatie te voeren en trouwe gasten te belonen.
10. Vergroot je online zichtbaarheid
- Zorg voor een aantrekkelijke website, correcte gegevens, openingsuren, contactinfo en kwaliteitsfoto’s.
- Investeer ook in sociale media, Google Business, recensies, influencers, en events (workshops, wijnproeverijen, livemuziek...).
11. Investeer in personeelstraining
Specifieke programma’s zoals 'Action TPE' voorzien extra ondersteuning, inclusief loonkostvergoeding tot €13/u en 8% op andere opleidingskosten.
Pro tip: Koppel je dashboard aan realtime gegevens voor automatisering en betere beslissingen.
Wil je hiermee starten? Vraag een demo aan bij Zenchef.
.webp)
.webp)
.webp)
